Od pojazdów wojskowych, przez rajdy, aż do samochodów osobowych. Tak wyglądała droga, jaką pokonał napęd quattro. Droga, która przyniosła wiele sukcesów w sporcie oraz uznanie wśród kierowców, przez co stał się jednym z najbardziej znanych układów napędu na cztery koła w historii motoryzacji.
Wszystko zaczęło się z latach siedemdziesiątych XX wieku, kiedy inżynierowie Audi pracowali nad pojazdem terenowym Volkswagen Iltis. Samochód, mimo stosunkowo słabego silnika, okazał się niesamowicie skuteczny w trudnych warunkach – wszystko dzięki napędowi na cztery koła. Takie rozwiązanie zainspirowało inżynierów, aby wykorzystać je w samochodach osobowych Audi.
Narodziny legendy: Audi quattro
Dziesięć lat później, w 1980 r., podczas Międzynarodowego Salonu w Genewie poznaliśmy efekt tej inspiracji i pracy inżynierów – Audi quattro. Było to dwudrzwiowe coupé, wyposażone w turbodoładowany silnik o pojemności 2,1 litra, który generował 200 KM. Nie to jednak było w nim najważniejsze – innowacją był napęd na cztery koła, co w samochodach sportowych było wówczas rzadkością. Było to pierwsze spotkanie z autem, które w ciągu następnych lat zapisze się na kartach historii rajdów i zostanie legendą marki na lata.
Audi quattro zadebiutowało oficjalnie w rajdach samochodowych w 1981 r. Wcześniej, pod koniec 1980 r., Audi quattro wzięło udział w Rajdzie Algarve w Portugalii. Był to jednak nieoficjalny start testowy, który miał sprawdzić potencjał samochodu.
Pierwszym oficjalnym występem w WRC był rok 1981, a kierowcami byli Hannu Mikkola, Michèle Mouton i Stig Blomqvist. Pierwszy sukces przyszedł jeszcze w tym samym roku – podczas Rajdu Szwecji, który wygrał Hannu Mikkola. Właśnie wtedy napęd quattro pokazał swój potencjał i na ośnieżonej i lodowej nawierzchni zapewnił kierowcy ogromną przewagę nad konkurencją. Była to ogromna sensacja, biorąc pod uwagę, że było to zupełnie nowe rozwiązanie z wciąż małą ilością danych. Mimo że w tym roku Audi nie zdobyło mistrzostwa, to wyraźnie zaznaczyło, że technologia quattro ma ogromny potencjał i jest w stanie zmienić rajdy.
Audi exclusive sprawia, że Audi e-tron GT jest bardziej osobiste niż kiedykolwiek
Kolejny rok był dla Audi ukoronowaniem podjętego ryzyka i wprowadzania innowacji. Mikkola wygrał cztery rundy, w tym Rajd Safari, Rajd Portugalii, Rajd Akropolu i Rajd 1000 Jezior, co przyczyniło się do zdobycia przez Audi mistrzostwa konstruktorów. Z kolei Michèle Mouton stała się pierwszą kobietą, która wygrała rundę WRC, triumfując w Rajdzie San Remo. Mimo to nie był to jeszcze rok, w którym Audi mogło cieszyć się również z tytułu mistrza wśród kierowców.
Ten triumf przyniósł rok 1983. Hannu Mikkola zdobył tytuł po spektakularnych zwycięstwach w kilku rundach, w tym w Rajdach Szwecji, Portugalii i Nowej Zelandii. Niestety był to sezon, w którym Audi nie udało się obronić tytułu wśród konstruktorów.
Rok 1984 był spełnieniem marzeń Audi o podwójnym tytule. Stig Blomqvist poprowadził Audi quattro do sukcesu, wygrywając cztery rajdy w ciągu sezonu, a Mikkola dorzucił do tego jedno zwycięstwo. Audi quattro A2, zmodernizowana wersja oryginalnego quattro, była jeszcze bardziej skuteczna, co pomogło zespołowi zdobyć dublet.
Kolejne lata nie były aż tak udane. Audi quattro było jednym z cięższych modeli w Grupie B, co dawało mu przewagę na trudnych i śliskich nawierzchniach (szuter, śnieg, błoto), jednak na nawierzchniach asfaltowych i bardziej zwrotnych trasach stało się mniej efektywne. Wykorzystała to konkurencja, która skupiła się na lżejszych, bardziej zwrotnych i specjalnie zaprojektowanych pod rajdy konstrukcjach, które dawały ogromną przewagę na bardziej technicznych, asfaltowych trasach. Wpłynęło na to również wprowadzenie przez konkurencję centralnie umieszczonych silników, co znacznie poprawiało rozkład masy i prowadzenie pojazdu. Audi quattro miało tradycyjnie zamontowany silnik z przodu, co prowadziło do problemów z rozkładem masy.
Jednak Audi nie ustąpiło bez walki. Walter Röhrl i Michèle Mouton pokazali, że quattro nadal może konkurować, zwłaszcza na szybkich i trudnych odcinkach szutrowych, wygrywając Rajd Sanremo oraz dodatkowo siedem razy stając na podium.
Sezon 1986 był ostatnim rokiem, w którym Audi startowało w Grupie B. W tym czasie Audi Sport quattro S1 zostało zmodernizowane do wersji S1 E2, z jeszcze większą mocą (ponad 500 KM) i lepszymi właściwościami aerodynamicznymi. Samochód ten odniósł jedno z najsłynniejszych zwycięstw w rajdach – Walter Röhrl wygrał Pikes Peak International Hill Climb w 1987 roku, ustanawiając rekord na tej wymagającej trasie. Ryzyko dla kierowców i pilotów, z jakim wiązała się Grupa B sprawiło, że Audi wycofało się z WRC po roku 1986.
Legenda żyje dalej
Choć era Audi w rajdach WRC zakończyła się w połowie lat osiemdziesiątych, technologia napędu na cztery koła stała się fundamentem dla przyszłych samochodów drogowych. Po sukcesach w motorsporcie i wykorzystaniu w Audi quattro, napęd zaczęto udoskonalać pod kątem właściwości użytkowania w codziennych warunkach i zaczął być stosowany w kolejnych modelach. Dzięki swoim możliwościom, szybko stał się znakiem rozpoznawalnym Audi.
Napęd quattro był i jest do dziś wykorzystywany szeroko w gamie – od hatchbacków, przez sedany i kombi, aż po SUV-y i modele sportowe RS. Od samego początku zamysł był taki, aby był to napęd uniwersalny, który spisze się doskonale w każdych warunkach jezdnych.
Po Audi quattro, w latach osiemdziesiątych napęd był wykorzystywany w modelach Audi 80, 90, 100 i V8. W 1987 r. Audi wprowadziło Torsen (Torque Sensing), mechanizm różnicowy, który dynamicznie rozdzielał moment obrotowy między osiami w zależności od warunków drogowych. System ten wprowadził większą efektywność napędu quattro, dostosowując się do różnych nawierzchni. Pierwszym, bardziej sportowym modelem z wykorzystaniem quattro był model S2, który zadebiutował na początku lat dziewięćdziesiątych i był bezpośrednim następcą Audi quattro.
Napęd quattro po raz kolejny zapisał się na kartach historii, gdy wykorzystano go w jednym z najbardziej ikonicznych modeli, czyli RS2 Avant, pokazując swój sportowy potencjał po raz kolejny. W kolejnych latach napęd quattro był stosowany w coraz większej liczbie modeli, m.in. A4, A6, A8 i później w SUV-ach serii Q.
W XXI wieku ewoluował, przystosowując się do rosnących wymagań rynku i postępu technologicznego. Audi opracowało kilka wersji systemu quattro, w tym:
● quattro Ultra – wprowadzony w 2016 roku, system ten jest bardziej zaawansowany pod względem oszczędności paliwa, ponieważ potrafi dynamicznie przełączać się między napędem na jedną oś a cztery koła w zależności od potrzeb.
● quattro z centralnym dyferencjałem – stosowany w sportowych modelach RS i S, gdzie zapewnia maksymalne osiągi, z możliwością przesunięcia momentu obrotowego nawet do 85% na jedną z osi.
Teraz technologia quattro przeszła do ery elektromobilności wraz z wprowadzeniem modeli Audi e-tron. W elektrycznych pojazdach Audi napęd quattro realizowany jest przez dwa silniki elektryczne, z których każdy napędza jedną z osi. To innowacyjne podejście do napędu 4×4 oferuje jeszcze lepszą kontrolę i natychmiastową reakcję na zmienne warunki drogowe, dostosowując moment obrotowy do każdej osi w czasie rzeczywistym.
Napęd quattro jest kluczowym elementem DNA Audi – technologii, która od lat wyznacza standardy w branży motoryzacyjnej. W każdej nowej generacji modeli, od sportowych po luksusowe, Audi kontynuuje rozwój tej innowacji, aby sprostać wyzwaniom przyszłości.
Źródło: Audi