Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest zobowiązana do działania zgodnie z przepisami prawa, uzyskanymi decyzjami właściwych organów, rozporządzeniem w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, ustawą Prawo ochrony środowiska i zapisami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
To na podstawie ww. przepisów i dokumentów lokalizowane i budowane są ekrany akustyczne, a dodatkowe mogą powstać, jeśli normy hałasu będą przekroczone i właściwy marszałek województwa lub starosta wyda stosowną decyzję.
Ochrona środowiska to ważny element procesu inwestycyjnego
Jednym z podstawowych elementów procesu inwestycyjnego jest ochrona środowiska. Pod uwagę brane są między innymi aspekty związane z ochroną wód, gleb, przyrody, powietrza, zabytków czy stanu akustycznego środowiska. Zagadnienia te są analizowane etapowo, a jest to związane ze zwiększającym się poziomem szczegółowości opracowywanej kolejno dokumentacji projektowej. W pierwszej kolejności, w ramach studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego, przygotowywana jest karta informacyjna przedsięwzięcia lub raport o oddziaływaniu na środowisko, które są podstawą do uzyskania decyzji środowiskowej. Drugim etapem jest wykonanie koncepcji programowej, która jest przygotowywana w oparciu o uzyskaną wcześniej decyzję środowiskową.
W ramach prac projektowych analizowane są różne sposoby walki z hałasem – zaczynając od typowania przebiegu drogi (w celu omijania w maksymalnym stopniu terenów zabudowanych), poprzez odpowiednie projektowanie niwelety (tak aby tam, gdzie jest to możliwe, prowadzić drogę w wykopie), kończąc na analizowaniu konkretnych rozwiązań technicznych ograniczających hałas drogowy (np. wały ziemne, konstrukcje ziemno-betonowe, ekrany akustyczne, ekrany ziemne).
GDDKiA – co się dzieje z porzuconymi pojazdami
Biorąc pod uwagę poziom przekroczeń, usytuowanie zabudowy, warunki terenowe, w wielu przypadkach to właśnie ekrany akustyczne są najbardziej optymalnym rozwiązaniem do zastosowania w danej sytuacji. W przypadku dostępnych technologii mogą być np. ekrany plastikowe lub zrobione z trocinobetonu.
GDDKiA – zdradliwa jesienna aura a bezpieczna jazda. O czym warto pamiętać
Ostatnią fazą przed rozpoczęciem realizacji robót jest przygotowanie dokumentacji do uzyskania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). W ramach tego etapu przewidziane jest przeprowadzenie ponownej analizy środowiskowej i wykonywany jest drugi raport o oddziaływaniu na środowisko. Zatwierdzeniem wskazanych rozwiązań chroniących środowisko przed negatywnym oddziaływaniem drogi jest postanowienie wydawane przez właściwego terytorialnie regionalnego dyrektora ochrony środowiska. W oparciu o zapisy tego dokumentu, po uzyskaniu decyzji ZRID, realizowana jest inwestycja, w tym ekrany akustyczne.
Ekrany akustyczne wybudowane w oparciu o decyzje
W zakresie ochrony środowiska i związanych z nią decyzjami – do każdej inwestycji należy podchodzić indywidualnie. Nadmieńmy, że zabezpieczenia akustyczne mogą powstać wyłącznie w celu ochrony terenów, które są zakwalifikowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub na podstawie klasyfikacji gminy jako tereny podlegające ochronie akustycznej. Oznacza to, że na przykład dla terenów usługowych ekranów się nie buduje.
Zabezpieczenia akustyczne są więc realizowane ściśle według rozstrzygnięć administracyjnych, m.in. regionalnych dyrektorów ochrony środowiska (RDOŚ). Dokumenty te określają również warunki dotyczące wykonania analizy porealizacyjnej, czyli opracowania, które ocenia rzeczywisty wpływ inwestycji na środowisko po jej zrealizowaniu.
GDDKiA nie może podczas realizacji inwestycji ani po ich zakończeniu wybudować mniej lub więcej ekranów akustycznych czy też zmienić ich lokalizację bądź wysokość. Zabezpieczenia powstają w oparciu o wiążące nas jako inwestora decyzje i pozwolenia.
Wydane decyzje, które respektujemy podczas realizacji inwestycji, uwzględniają również zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Są w nich ujęte możliwe, przyszłe inwestycje, w tym zabudowa mieszkaniowa. Mogą się więc zdarzyć sytuacje, że w momencie realizacji zadania przez GDDKiA stawiane są ekrany, które osłaniają łąki lub pola…jednak zgodnie z planem zagospodarowania za kilka lat w tym miejscu powstanie osiedle mieszkaniowe, które będzie wymagało ochrony akustycznej.
Weryfikacja skuteczności zastosowanych ekranów
Zgodnie z wiążącą nas decyzją RDOŚ, analiza porealizacyjna przeprowadzana jest co do zasady po roku od udostępnienia drogi kierowcom, gdy potoki i natężenie ruchu na nowym odcinku osiągną swój docelowy charakter. Wyniki analizy przedkłada się organowi ochrony środowiska po 18 miesiącach.
W przypadku potwierdzenia przekroczenia norm hałasu budowane są dodatkowe zabezpieczenia wskazane w decyzji marszałka danego województwa lub starosty.
Okoliczni mieszkańcy mają prawo złożyć również wniosek dotyczący zbyt dużego hałasu, jaki generuje ruch na istniejącej sieci dróg krajowych. Taki wniosek składają do organu ochrony środowiska, który może nakazać wykonanie przeglądu ekologicznego. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego przeglądu okaże się, że standardy jakości środowiska nie są dotrzymane (np. normy hałasu są przekroczone), organ może wydać decyzję zobowiązującą inwestora do działań naprawczych (np. budowa lub podwyższenie ekranów akustycznych).
Aby jakiekolwiek pomiary hałasu były wiarygodne i mogły być podstawą do stwierdzenia przekroczenia norm, muszą być wykonane odpowiednią aparaturą pomiarową oraz w określony sposób wskazany w regulacjach prawnych. Wyniki pomiarów wykonanych np. za pomocą urządzeń nieposiadających właściwej kalibracji przez jednostki nie posiadające akredytacji lub wykonane w niewłaściwych warunkach atmosferycznych, nie mogą być podstawą do nałożenia obowiązku dobudowy lub rozbudowy ekranów.
Pamiętajmy, że ekrany są stawiane tylko w przypadkach przekroczenia norm.
Jakie normy obowiązują?
Aktualnie w Polsce obowiązują następujące dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku:
- 45 dB w nocy dla szpitali poza miastem i stref uzdrowiskowych „A”
- 50 dB w dzień dla szpitali poza miastem i stref uzdrowiskowych „A”
- 56 dB w nocy dla szkół, szpitali w miastach i domów opieki, zabudowy jednorodzinnej, mieszkaniowej wielorodzinnej, zagrodowej oraz terenów rekreacyjno-wypoczynkowych
- 61 dB w dzień dla zabudowy jednorodzinnej, szkół, szpitali w miastach i domów opieki
- 65 dB w dzień dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zagrodowej oraz terenów rekreacyjno-wypoczynkowych
Źródło: GDDKiA